Over de Slotbeschouwingen van het VN Kinderrechtencomité
Om de vijf jaar vraagt het Kinderrechtencomité aan de landen die het Kinderrechtenverdrag ondertekenden een balans op te maken van hun inspanningen door middel van een overheidsrapport, dat een officiële stand van zaken geeft van de naleving van het Kinderrechtenverdrag. Daarnaast doet het Kinderrechtencomité ook beroep op bijkomende alternatieve rapporten van gespecialiseerde kinderrechtenorganisaties, waaronder de Kinderrechtencoalitie.
Na uitgebreide bespreking van deze rapporten, het stellen van bijkomende vragen, en het inwinnen van bijkomende informatie, formuleert het Kinderrechtencomité de slotbeschouwingen voor ons land. Met deze aanbevelingen moet de overheid de komende vijf jaar aan de slag, zodat ze in het volgende rapport haar verbeteringen kunnen aantonen.
De slotbeschouwingen zijn ook voor de Kinderrechtencoalitie heel belangrijk en vormen, naast het Alternatief Rapport, het vertrekpunt van onze werking.
De lidorganisaties van Kinderrechtencoalitie Vlaanderen hebben aandachtig deze slotbeschouwingen geanalyseerd, en vatten deze samen in 10 prioritaire slotbeschouwingen.
Over het VN Kinderrechtencomité
Om erop toe te zien dat de landen die het Kinderrechtenverdrag hebben geratificeerd hun verplichtingen hierin naleven, werd het VN-Comité voor de Rechten van het Kind opgericht. Het Kinderrechtencomité heeft als primaire taak het toezien op de naleving van de bepalingen zoals beschreven in het Kinderrechtenverdrag.
1. PARTICIPATIE:
elk kind kent zijn/haar/x rechten en mag actief mee beslissen over zijn/haar/x leefwereld en toekomst
Op basis van slotbeschouwingen 13 en 19
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
- Train alle beroepen die in contact komen met kinderen in kinderrechten en participatie (leerkrachten, politie, advocaten, hulpverleners, jeugdwerkers, dokters…)
- Integreer kinderrechteneducatie in alle curricula en in alle onderwijsniveau’s
- Geef alle kinderen het recht om gehoord te worden in zaken die hen aanbelangen, zonder leeftijdsbeperking
- Neem kinderen serieus en geef hen alle informatie en gelegenheid om hun ideeën kenbaar te maken
- Betrek kinderen, zeker kinderen in kwetsbare situaties, in de opmaak en uitvoering van het lokaal beleid
2. DISCRIMINATIE:
Geen enkel kind krijgt minder kansen omwille van zijn of haar afkomst, geslacht, sociaal-economische situatie, fysiek voorkomen, geaardheid…
Op basis van slotbeschouwingen 16 en 21
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
- Het Kinderrechtencomité merkt op dat kinderen in armoede en kinderen met een handicap worden uitgesloten van gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting en vrije tijd. Ze stellen vast dat kinderen met migratie-achtergrond geconfronteerd worden met haatspraak, vooroordelen en stereotypen.
- Het Kinderrechtencomité wil dat scholen alle noodzakelijke maatregelen nemen om de vrijheid van gedachten, geweten en religie op school te verzekeren. Schaf het hoofddoekenverbod op scholen af; een hoofddoekenverbod op school discrimineert islamitische meisjes en beperkt hun vrije schoolkeuze en verdere studies.
3. ARMOEDE:
Elk kind groeit op in een degelijk huis en met de materiële voorwaarden om gelukkig op te groeien
Op basis van slotbeschouwing 37
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
Het Kinderrechtencomité verwijst naar haar vorige slotbeschouwingen (2010) en maant de overheden aan om de inspanningen tegen kinderarmoede op te drijven door:
- Een rechtengebaseerde armoedestrategie uit te werken voor kinderen met meetbare indicatoren en een focus op kinderen uit kwetsbare gezinnen
- Elk kind te verzekeren van een degelijke woning en ook Roma-gezinnen te voorzien van geschikte huisvesting
- De oorzaken van bedelen aan te pakken en te zorgen dat kinderen naar school blijven gaan
- Een degelijke levensstandaard te verzekeren voor gezinnen dmv sociale toeslagen
4. ONDERWIJS:
Elk kind ontplooit zijn/haar/x talenten op een school zonder pesten of ongelijkheid.
De schoolloopbaan van kinderen wordt niet in gevaar gebracht door schoolkosten, regelgeving of uitsluitingen
Op basis van slotbeschouwingen 38 en 39
Wat zegt het VN kinderrechtencomité?
Het Kinderrechtencomité maant de overheden aan om:
- Een einde te maken aan ongelijkheid van onderwijskansen
- Discriminatie om welke redenen dan ook onmogelijk te maken op school, en ouders te informeren over de mogelijke klachtenmechanismen
- Leerkrachten te trainen in diversiteit, conflictbemiddeling en interculturele competenties
- Gratis onderwijs te voorzien op alle niveaus en over het hele land
- Het onmogelijk te maken om schooltoelagen terug te vorderen als anti-spijbelmaatregel
- De capaciteit van het aantal onderwijsplaatsen in het lager en middelbaar onderwijs te verhogen, vooral in Brussel
- Pesten, haatspraak en cyberpesten grondiger aan te pakken door preventie, vroegdetectie, empowerment van kinderen, richtlijnen voor interventies en betere dataverzameling
5. HANDICAP:
Kinderen met een handicap krijgen alle kansen om naar school te gaan, vrije tijd te beleven en op te groeien in een gezin
Op basis van slotbeschouwing 30
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
- Het Kinderrechtencomité vraagt om meer en betere data te verzamelen mbt kinderen met een handicap en een psycho-sociale beperking, om zo een beter beleid te ondersteunen
- Inclusief onderwijs mogelijk te maken voor alle kinderen met een handicap, door school- en vrijetijdsinfrastructuur aan te passen en gespecialiseerde leerkrachten op te leiden voor individuele begeleiding
- Geef kinderen met een handicap onmiddellijke toegang tot kwalitatieve zorg
- Verzeker PAB budgetten zonder wachtlijsten
6. VRIJE TIJD EN SPELEN:
Elk kind krijgt de tijd en de ruimte om te spelen
Op basis van slotbeschouwing 40
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
- Garandeer het recht op spelen en ontspanning, vooral voor kinderen in migratie, kinderen met een handicap en maatschappelijk kwetsbare kinderen
- Kinderen hebben nood aan groene landschappen en open ruimte om te spelen
- Vrijetijdsactiviteiten moeten veilig, toegankelijk, inclusief, bereikbaar en rookvrij zijn en aangepast aan de leeftijd van kinderen
7. MIGRATIE:
Kinderen in migratie hebben dezelfde rechten als alle andere kinderen; ze worden niet opgesloten, ze krijgen informatie, hun rechten worden gerespecteerd en ze hebben toegang tot alle diensten en mogelijkheden van ons land
Op basis van slotbeschouwingen 41, 42, 44
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
- Maak een einde aan detentie van kinderen in gesloten centra
- Stel het belang van het kind altijd voorop, ook in zaken mbt asiel en gezinshereniging
- Ontwikkel kindvriendelijke manieren om kinderen in migratie te informeren over hun rechten en de wegen om ze te doen gelden
- Bied niet begeleide minderjarige vluchtelingen onmiddellijk opvang, toegang tot hulpverlening en een voogd, ongeacht hun leeftijd
- Neem specifieke maatregelen om niet begeleide minderjarige vluchtelingen te beschermen tegen mensenhandel en misbruik
8. GEWELD:
Kinderen zijn ten allen tijde veilig voor geweld. Alle vormen van huiselijk geweld, mentaal geweld, seksueel misbruik, schadelijke praktijken en gendergerelateerd geweld worden opgespoord, aangepakt en onmogelijk gemaakt.
Op basis van slotbeschouwingen 23, 24, 26, 25
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
- Kindermisbruik en geweld tegen kinderen moeten beter gedocumenteerd worden; gegevensverzameling, rapportage en databanken ondersteunen een preventieve en efficiënte aanpak van geweld tegen kinderen
- Train professionals in het identificeren en gepast optreden tegen geweld, schadelijke praktijken, misbruik en verwaarlozing van kinderen
- De verschillende beleidsniveau’s moeten beter samenwerken in de nationale aanpak en monitoring seksueel misbruik van kinderen
- Investeer in campagnes tegen geweld, schadelijke praktijken, misbruik en verwaarlozing van kinderen. Train hiervoor professionals, getuigen, vrijwilligers en middenveldorganisaties
- Verzeker slachtoffers van geweld en misbruik van kindvriendelijke en niet-stigmatiserende opvang en begeleiding
- Maak lijfstraffen wettelijk verboden
- Besteed extra aandacht aan gendergerelateerd geweld zoals gedwongen kindhuwelijken, vrouwelijke genitale verminking en geweld tegen meisjes in de publieke ruimte
- Pak mensenhandel van minderjarigen aan dmv sensibilisatiecampagnes, een gecentraliseerde database, gegevensverzameling mbt tienerpooiers en de verzekering van rechtsbijstand voor minderjarige slachtoffers van mensenhandel
9. GEZONDHEID:
Alle kinderen hebben toegang tot gezondheidszorg en gezonde leefomstandigheden, zowel fysiek als mentaal
Op basis van slotbeschouwingen 32, 33 en 34
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
- Werk het taboe op mentale problemen bij kinderen weg en zorg dat ze psychologische hulp kunnen krijgen van zodra dit nodig is
- Verzeker de toegang tot psychologen, psychiaters en gespecialiseerde therapeuten voor kinderen in migratie
- Verhoog de minimumleeftijd om tabak en rookwaren te kopen tot 18 jaar
- Onderzoek het effect van luchtvervuiling op de gezondheid van kinderen en zorg ervoor dat de maximumconcentratie van luchtvervuilende emissies onder de kindnorm blijven
- Ontwikkel een nationaal actieplan om de klimaatimpact van broeikasgassen te verminderen en zorg hierbij voor actieve participatie van kinderen
10. JUSTITIE:
Kinderen in conflict met de wet moeten geïnformeerd, beschermd en geholpen worden
Op basis van slotbeschouwing 47
Wat zegt het VN Kinderrechtencomité?
- Verbied de uithandengeving van minderjarigen
- Verzeker kinderen in conflict met de wet van onmiddellijke degelijke rechtsbijstand
- Promoot alternatieve maatregelen buiten het strafrecht zoals bemiddeling en herstelgerichte maatregelen of gemeenschapsdienst
- Gebruik uitsluiting slechts in allerlaatste instantie en zo kort mogelijk.
- Sluit minderjarigen uit van het systeem van GAS-boetes
Wat is de Kinderrechtencoalitie?
De Kinderrechtencoalitie Vlaanderen bundelt de krachten van 27 middenveldorganisaties rond het thema kinderrechten. Door deze NGO’s samen te brengen voor overleg, informatie-uitwisseling en gezamenlijke actie creëren we een forum en een netwerk.
Als netwerk kunnen we samen naar buiten treden, wat de impact van de acties van het middenveld verhoogt. Dat komt op zijn beurt de emancipatie van kinderen ten goede.
De Kinderrechtencoalitie ziet toe op de naleving van het VN-Kinderrechtenverdrag.
Dit doet ze in de eerste plaats door haar bijzondere opdracht, namelijk de rapportage aan het VN-Kinderrechtencomité. De Kinderrechtencoalitie schrijft hiervoor om de vijf jaar een alternatief rapport, dat de inspanningen van de overheid ten aanzien van kinderrechten evalueert.
Wat zijn kinderrechten?
Kinderrechten zijn mensenrechten, maar kinderen zijn een bijzondere soort mensen. Enerzijds hebben kinderen nood aan meer bescherming dan volwassenen, anderzijds moet er voor gezorgd worden dat ze als volwaardige burgers worden beschouwd met eigen beslissingsrecht over hun leven en de maatschappij.
Op 20 november 1989 werd door de Verenigde Naties het Verdrag inzake de Rechten van het Kind goedgekeurd. België ondertekende het Kinderrechtenverdrag in 1991. Hiermee engageerde ons land zich om dit verdrag waar te maken via haar eigen wet- en regelgeving.
Hierin staan in 54 artikelen met alle burgerlijke, sociale, politieke, economische en culturele rechten van het kind verzameld.
Een gemakkelijke manier om te onthouden wat in het Kinderrechten verdrag staat, is de opdeling in de 3 p’s: protectie, participatie en provisie.